Kur’an’da bir âyette abdestten bahsediliyor.
“Ey iman edenler! Namaz kýlmaya kalktýðýnýz zaman yüzlerinizi, dirseklerinize kadar ellerinizi, baþlarýnýzý meshedip, topuklara kadar ayaklarýnýzý yýkayýn. Eðer cünüp oldunuz ise, boy abdesti alýn. Hasta, yahut yolculuk halinde bulunursanýz, yahut biriniz tuvaletten gelirse, yahut da kadýnlara dokunmuþsanýz (cinsi birleþme yapmýþsanýz) ve bu hallerde su bulamamýþsanýz temiz toprakla teyemmüm edin de yüzünüzü ve (dirseklere kadar) ellerinizi onunla meshedin. Allah size herhangi bir güçlük çýkarmak istemez; fakat sizi tertemiz kýlmak ve size (ihsan ettiði) nimetini tamamlamak ister; umulur ki þükredersiniz.”(Maide 5/6)
- Hadislerde abdestin faziletleri
Abdestin faziletiyle ve dindeki yerini ifade eden pek çok hadis var. Ýþte onlardan bir kaç örnek:
Ebu Hüreyre (ra) anlatýyor: "Resûlüllah (sav) buyurdu ki:
“Allah'ýn hatalarý silmeye ve dereceleri yükseltmeye vesile kýldýðý þeyleri size söylemiyeyim mi?”
“Evet ey Allah'ýn Resülü, söyleyin!'” dediler. Bunun üzerine þöyle dedi: “Zahmetine raðmen abdesti tam almak. Mescide çok adým atmak. (Bir namazdan sonra diðer) Namazý beklemek. Ýþte bu ribâttýr, iþte bu ribâttýr. Ýþte bu ribâttýr.” (Müslim, Tahâret/41no: 251. Muvatta, Sefer/55. Tirmizi, Tahâret/39 no: 52. Nesâi, Tahâret 106 no: 107)
Abdullah es-Sunâbihi (ra) anlatýyor: "Resûlüllah (sav) buyurdu ki: “Mü'min kul abdest aldýkça mazmaza yaptý mý (aðzýný yýkadý mý) günahlar aðzýndan çýkar. (Burnunu sümkürdü mü) günahlar burnundan çýkar, yüzünü yýkadý mý günahlar göz kapaklarýnýn altýna varýncaya kadar yüzünden çýkar. Ellerini yýkadý mý günahlar týrnak diplerine varýncaya kadar ellerinden çýkar. Baþýný meshetti mi, günahlar kulaklarýna varýncaya kadar baþýndan çýkar. Ayaklarýný yýkadý mý, günahlar ayak týrnaklarýnýn altýna varýncaya kadar ayaklarýndan çýkar. Sonra mescide kadar yürümesi ve kýlacaðý namaz nafile (bir ibâdet) olur.” (Muvatta, Tahâret/30. Ýbnu Mâce, Tahâret/6 no: 283) Burada abdest organlarý yýkandýkça dökülen günahlarýn küçük günahlar olduðunu hatýrlamak gerekir.
Ebu Mâlik el-Eþ'ari (ra) anlatýyor: “Resûlüllah (sav) buyurdu ki: “Abdest imanýn yarýsýdýr. Elhamdülilllah mizaný doldurur. Sübhanallah ve’l-hamdulillah; yer ve gök arasýný doldurur. Namaz nurdur, sadaka bürhandýr (belgedir), sabýr ziyadýr (ýþýktýr). Kur'ân ise lehine veya aleyhine bir hüccettir (delildir). Herkes sabahleyin kalkar, nefsini satar; kimisi kurtarýr, kimisi de helâk eder." (Müslim, Taharet/1 no: 223. Tirmizi, Da'avat/91 no: 3512. Nesai, Zekat/1 no: 2439)
-Abdest nedir?
-Abdest bir iman tazelemedir.
Müslüman imanýnýn gereði olarak ibadet etmek üzere kendisine abdest emredildiði için abdest alýr. Her bir ibadet imanýn isbatý, pekiþtirilmesi, saðlamlaþtýrýlmasýdýr. Abdest alan mü’min adeta“iþte imaným bunu gerektirir” demiþ olur.
-Abdest fiili þehâdettir.
Abdest uzuvlarýný yýkayarak fiilen þehâdet getiriyor, kelime-I þehadet söylüyor demektir. Abdestimi imanýma, imanýmý da abdestime þahit tutuyorum demiþ olur.
-Abdest ayný zamanda bir zikir halidir.
Allah adýyla, ibadet yapmak üzere, ya da Peygamberin tavsiyesine uyarak abdest alan mü’min, Allah’ý hatýrlýyor demektir. Abdestli olduðu sürece Allah’ý unutmaz. Ya da günah olan bir þeyi yapmak istediði zaman abdestli olduðu aklýna agelir. Allah için abdest almýþtý. Bu durumda abdest sahibine Allah’ý ve O’nun yüce huzurunu hatýrlatýr.
O yüzden büyüklerimiz sürekli abdetli yaþamayý, evden çýkarken abdestli çýkmayý, tuvalet ihtiyacýndan sonra imkan varsa hemen abdest almayý tavsiye ederler.
-Abdest nûrdur.
Peygamber (sav) abdestli iken tekrar abdest almayý nur üstüne nur diye niteliyor. Bu demektir ki abdest bu hayatta mü’mine manevi ýþýk saçar, kýyamette ise parýltýcý bir þekilde gelmesine sebep olur.
Nitekim, insan yaþlanýnca yüzündeki buruþuklar artar. Yüzü kýrýþ kýrýþ olur. Bu hâle bazýlarý çirkinlik diyebilir. Ancak namaz kýlan mü’minler ne kadar ihtiyarlarsa ihtiyarlaþsýnlar, ne kadar yüzleri buruþursa buruþsun, yüzlerinde nûr vardýr. Dikkatleve basiretle bakan bunu görür, hisseder. Onlarýn yüzlerinin derinliklerinde saklý olan bu güzellik elbette diðer ibadetlerin yanýnda abdesttir, abdestin izleridir.
-Abdest her açýdan tahârettir ve tahâret bilincidir.
Arapça’da tahâret her türlü temizliði anlatýr. Türkçe’de hem tahâreti hem temizlenmek kelimelerini kullanýrýz. Türkçe konuþan müslümanlar abdest için yapýlan temizliðe ‘tahâret’ demiþler. Daha doðrusu ibadet olan temizliklere ‘tahâret’ diðerlerine normal temizlik derler. Tahâretlenmek ayný zamandan büyük ve küçük tuvaletten sonraki temizlenmeyi de ifade eder.
Abdest alan bir mü’min öncelikle bu tahâretini yapmalý. Tuvaletten sonra dinen geçerli sayýlan tahâreti yapmayan veya cünüplükten temizlenmeyen müslümanýn abdesti olmaz.
Abdestli olan kimse hem bu açýdan temizdir (tahâretlidir), hem de abdestini koruduðu sürece temizdir (tahâret üzeredir).
Abdestin, en azýndan abdest uzuvlarýnýn yýkanmasý açýsýndan maddi bir tâharet (temizlik) olduðunu tekrar hatýrlayalým.
Suyun az olduðu ve az kullanýldýðý çölün ortasýnda gelen Ýslâmýn, ibadet için abdesti þart koþmasý, guslü emretmesi, her þeyin temiz tutulmasýný istemesi ve suyu temizleyici olarak nitelemesi dikkat çekicidir. Bu kendi mensuplarýna hem tahâret bilincini kazandýrmak, hem da hayatýn ortasýna suyu koymalarýný saðlamak içindir. Allah da temiz olanlarý sever.
“… Þunu iyi bilin ki, Allah tevbe edenleri de sever, temizlenenleri de sever.”(Bekara 2/222)
-Abdest samimiyettir
Abdest mü’min ile Rabbi arasýndadýr. Bir kimsenin abdestli olup olmadýðýný kulun kendisi –eðer unutmadýya- bilir, bir de Allah (cc) bilir. Namaz kýlmaya kalktýðý zaman abdest almaya bizzat kendi karar verir. Hiç kimse onun abdestini kontrol edemez.
Þuurlu veya azýcýk imaný olan bir müslüman asla abdestsiz namaz kýlmaya kalkýþmaz. Bir þekilde abdesti bozulursa, hemen yenisini almaya gider.
Bu da kulun Allah (cc) karþýsýndaki samimiyetidir/ihlasýdýr.
-Abdest öfkeyi control altýna alýr
Rasûlüllah (sav) aþýrý kýzgýn ve öfkeli insanlara abdest tavsiye ediyor. Öfke ateþ gibidir, ateþi de ancak su söndürür.
“Öfke þeytandandýr. Þeytan da ateþten yaratýlmýþtýr. Su ateþi söndürür. Öfkelendiðiniz zaman abdest alýnýz.” (Camiü’s-Saðir, 3/2796)
-Abdest Ýslâm’ýn sembollerindendir.
Kur’an, Allah’ýn þiarlarýna saygý gösterilmesini emreder. (Hac 22/32) Bunlar ayný zamanda Ýslâmýn sembolleridir.
Dünyada hiç bir din mensubu müslümanlar gibi abdest almaz. Abdest müslümanlara mahsustur. Bir yerde abdest alan bir kimse gördüðümüz zaman onun müslüman olduðuna hükmederiz. Týpký ezan gibi, hac gibi, kurbanlýk hayvanlar gibi, namaz gibi, tesettür ibadeti gibi.
Abdest almak bu açýdan bir kimlik kabulü ve o kimliði ortaya koyma þuurudur.
- Abdest, Peygamber’e (sav) kardeþ olmak
Kur’an þöyle diyor: “Kim Allah'a ve Resûl’e itaat ederse iþte onlar, Allah'ýn
kendilerine lütuflarda bulunduðu peygamberler, sýddîkler, þehîdler ve sâlih kiþilerle beraberdir. Bunlar ne güzel arkadaþtýr!”(4 Nisa/69)
Peygamberlere, hakikete hayatýyla þâhitlik yapanlara, ya da canýný Allah için verenlere,
her zaman erdemli davrananlar kimselere arkadaþ olmak… Ki onlar ne güzel arkadaþtýrlar.
Ya da bir peygambere komþu olmak. Hz. Musa’ya, Hz. Ýsa’ya, Hz. Ýbrahim’e… Ya da Hz.
Muhammed’e (sav) komþu olmak. Peygamberlere, son peygamber Hz. Muhammed’e arkadaþ (rafîk) olmak…
Bunun da ötesinde Hz. Muhammed’e kardeþ olmak. O’nun Havz’ýnýn baþýnda
onunla buluþmak. Ne kadar güzel…
Kim bu þerefe nail olacak? Abdest alanlar.
Abdesti niçin aldýðýnýn farkýnda olanlar.
Abdestle yapýlabilecek ibadetleri hakkýyla yapanlar.
Bütün bir ömrü abdestliymiþ gibi, Allah’ýn murakebesinde altýnda, temiz, aðýr baþlý, tevazu ile ve istenen bir mü^min olarak yaþayanlar.
Yani hayatýna abdest aldýranlar…
Ýþte onlar bu mükâfata, bu müstesna ödüle, bu hesapsýz karþýlýða, bu kalpleri
heyecanlandýran buluþmaya kavuþacaklar.
Çok hoþ, çok güzel, çok heyecanlý, çok mükemmel bir müjde… Nasýl mý? Ýþte þu hadiste
geçtiði gibi.
Ebu Hureyra (ra) þöyle anlatýyor: Rasûlüllah (sav) mezarlýða geldi ve þöyle dedi:
“es-Selâmü aleyküm, ey bu diyarýn müslüman sakinleri! Ýnþaallah biz de sizin arkanýzdan geleceðiz. Ümit ediyoruz ki kardeþlerimizi görürüz.”
Orada olanlar sordular: “Bizler senin kardeþlerin deðil miyiz ey Allah’ýn Rasûlü?”
“Siz benim sahabelerimsiniz, kardeþlerimiz sonradan gelecek” diye cevap verdi. Onlar;
“Henüz görmediðiniz bu sonradan gelecek olan kardeþlerinizi nasýl tanýyacaksýnýz ey Allah’ýn Rasûlü?” Peygamber;
“Sizden birinizin alný aþkar, ayaðý sekili cins bir atý olsa, onu diðer atlar arasýnda tanýyamaz mý?” Sahabeler;
“Elbette tanýr” dediler. Peygamber (sav);
“Ýþte böyle, onlar alýnlarýnda ve ayaklarýnda abdestin niþaný olduðu halde gelirler. Ben onlardan önce Havz’ýmýn baþýna gideceðim. Bazýlarý þaþkýn develer gibi Havz’ýn baþýndan uzaklaþacaklar. Ben onlara, “Haydi gelin, haydi gelin” diye sesleneceðim. “Onlar senden sonra (tablið edileni) deðiþtirdiler” denilecek. Ben de o zaman; “uzak olun, uzak olun” diyeceðim.” (Müslim, Tahâret/39 no:249. Bir benzeri Ýbni Mace, Züd/36 no:4302. Nesâî, Tahâret/110 no:150)
Peygamber (sav), kendisinden sonra gelecek olan Peygamber’i görmedikleri halde ona ve onun getirdiklerine iman edip, iman ettikleri esaslarý samimiyetle yerine getiren müslümanlara kardeþlerimiz diyor. Onlarý tebcil ve iltifat ediyor.
Görüldüðü gibi Peygamber (sav) onlarý abdestin yüzlerinde býraktýðý izden tanýyacak. Onlar, Kýyamet Günü abdest organlarý ay gibi parýldayarak gelilrler. Karanlýk bir gecede dolunayýn parýltýsý gibi.
Aðýza su verirken þöyle dua edilir: “Yarabbi! Bana Peygamberinin (sav) havzindan öyle bir su ihsan buyur ki, ondan sonra hiç susuzluk duymayayým. Allahümme eskýnî min havdý nebiyyike ke’sen lâ ezmanu ba’dehu ebeda”
Peygamberi seven, hayatýnýn onun sünnetiyle yaþamaya çalýþan, Âhirette ona yakýn olmayý isteyen müslüman, elbette onun Kevser Havuzundan, onun ellerinden su içmek isteyecektir.
Ne muhteþem olur... Onun mübarek ellerinden su içmek… Bir daha susuzluk duymamak üzere…
Yani ab-ý hayat içmek... Hani insanlar asýrlardan beri ab-ý hayat’ý (can suyunu) arýyorlardý ya...
Ýþte onlara hayat suyu. Ab-ý hayatý bulmak isteyenler, abdestli yaþasýnlar.
Yani abdestle birlikte, insaný her türlü kötülükten koruyan namazý hakkýyla kýlsýnlar, müslümanca yaþasýnlar, inandýklarý dini hayatlarýna hakim kýlsýnlar. Ýmanlarýný yüreklerinde iktidara getirsinler.
Gerisi kolay.
Hüseyin K. Ece
26.05.2014
Zaandam/Hollanda
