Allah, evreni yaratmak suretiyle realiteyi insanýn gözleri önüne sermiþ, kelamý ile de hakikati arama kýlavuzunu insana vermiþtir. Kelamullah, Peygamber(as)'le Allah arasýndaki ilk diyalog ortamýndan çýkýp kitaplaþmýþ, Kur'an olarak yazýlý bir metin haline geldikten sonra da hiç deðiþmeden bize kadar ulaþmýþtýr.2 Öyleyse insana düþen görev, kendisini ilahi kelama teslim edip Kur'an'la canlý bir baðlantý içine girmektir. Çünkü insanýn kendi türü içinde geliþip olgunlaþmasý ve hidayete ermesi, Ýlahi kelamla sürekli ve canlý bir iliþki içine girmesine baðlýdýr. Böyle bir iliþki, insanýn zihnini, bilincini ve kalbini Kur'an'a açýk tutmasý; onu anlayýp tatbik etmesiyle saðlanabilir.
Kur'an'la canlý baðlantý içinde olmanýn en güzel örneðini Peygamber(as) ortaya koymuþtur. Onun Kur'an'la baðlantýsý, Cebrail'in kendisine getirdiði vahiylerle baþladý. Bu vahiyler daha sonra onda bir meleke haline geldi; göðsünü ferahlattý ve belini kýran yükten onu kurtardý.3 Peygamber(as)'in üstün ahlaký temsil etmesi, onun Kur'an'la son derece canlý ve kapsamlý bir baðlantý içine girmesinden ve hayat tarzýnýn Kur'an'a dayanmýþ olmasýndan kaynaklanýr. Ýþte bu yüzdenPeygamber(as) Kur'an'ýn yaþayan modelidir; onun kiþiliði de insanýn ve imanýn kemalidir.4
Canlý Hitap
Kur'an, birilerinin oturup yazdýðý bir kitap deðil, Allah'tan insana yönelik canlý bir hitaptýr. Onun bu özelliði asla gözden uzak tutulmamalýdýr. Eðer Kur'an'ýn bu özelliði gözardý edilirse, insanlara yol göstermek ve onlara bir hayat görüþü sunmak için gönderilmiþ olan Kur'an, asli iþlevinden uzaklaþtýrýlýp anlaþýlmaz bir kitap haline getirilmiþ olur. Halbuki Kur'an'ýn, insan hayatýna ve davranýþlarýna yönelik bir kastý vardýr. Öyleyse onun, günlük hayatýmýzla ve davranýþlarýmýzla irtibatýnýn saðlanmasý kaçýnýlmazdýr. Çünkü Kur'an'ýn hedefi, yüksek deðerleri insan hayatýna katmak ve insanlarý o deðerlere yöneltmektir.
Kur'an'ýn ilgi merkezi, insan ve onun davranýþlarýdýr. Kur'an'a göre Allah, sadece en kudretli ve en yüce deðil, ayný zamanda çok merhametli ve çok þefkatlidir. Evrendeki olaylar, O'nun aþkýnlýðý kadar içkinliðini de gözler önüne sermektedir. Özellikle insan söz konusu olduðunda, "Allah ona þah damarýndan daha yakýn" olmakta5; ne zaman baþý dara düþse "yakarýþýný duymakta ve ona mukabelede bulunmaktadýr."6 Görüldüðü gibi Kur'an'dan salt aþkýnlýk çýkarýlamaz ve Allah göklere kapatýlamaz. Kur'an'a göre Allah sadece aþkýn deðil, ayný zamanda yetkin ve içkindir. Nerede olursak olalým O bizimle beraberdir.7 Ýnsanýn kendini ahlaki helaktan kurtarmasý, bu idrake sahip olmasýna baðlýdýr. Bunun için Kur'an, çaðrýsýna kulak týkayanlarý azap ve helakla uyarýr.8 Bundan maksat, insanýn içinde bulunduðu durumun vehametine dikkat çekmek; insan aklýný ve kalbini hakikati kabullenecek hale getirip ona üstlendiði þerefli görev ve sorumluluðu hatýrlatmaktýr.
Sahte Bilinçlenmeden Kurtulmak
Ýnsanlarý, Ýslam dýþý arayýþlara iten tüm ideolojiler ve düþünceler, sahte bilinçlenmenin ve toplumsal felcin bir sonucudur. Onlarý bu durumdan kurtarmak ve Kur'an'la canlý bir baðlantý içine girmelerini saðlamak için yapýlmasý gerekenleri þu þekilde özetlemek mümkündür:
a) Kur'an'ýn, insana ve insanýn ürettiklerine verdiði anlam ve deðeri, insana iade etmek. Çünkü Kur'an'a göre insan, hem hazýr deðerler alma, hem de kendi adýna deðerler üretme potansiyeline sahip olan bir varlýktýr.9
b) Her insana, Kur'an'la doðrudan muhatap olma, onun üzerinde düþünme ve fikir üretme hakkýný vermek; yani aklý fonksiyonel kýlmak. Dünyada Kur'an'la canlý baðlantý kuramayýp ölüme inkar günahýyla yakalananlarýn ahiretteki þu itiraflarý, yapýlan bu tespiti doðrulamaktadýr. 10
c) Bilgide tek kiþinin otoritesini veya bilgiçlik taslamayý reddetmek. Ýlim, Allah'tan ödünç deðerler almak, hikmet de ondan yeni deðerler üretmektir. Bu konuda herkes, ayný hakka sahiptir. Çünkü "Allah, dilediði kimseyi bilgice yüksek düzeylere çýkarýr; fakat her bilgi sahibinin üstünde her þeyi bilen (Allah) vardýr."11
d) Din kisvesine bürünen ancak Kur'an'a göre yanlýþlýðý aþikar olan batýl inanýþlarla ve Ýslam dýþý anlayýþlarla irtibatý kesmek. Kur'an, kendi çaðrýsýna kulak týkayanlarýn durumlarýný þöyle sorgular: 12 Görüldüðü gibi Kur'an'la irtibat kurmak için sahte bilinçlenmeden kurtulmak, alýþkanlýk yoluyla benimsenen deðerleri Kur'an'la test edip yeniden iman etmek gerekiyor.
Sonuç olarak diyebiliriz ki, Kur'an'la sürekli ve canlý baðlantý içinde olan insan, þeytan hilelerine kanmaz, Ýslam'ý doðru anlar, inancýna þirk, dine de hurafe katmadan yaþar. Dileyelim insanlýk, en kýsa zamanda Kur'an'la canlý bir baðlantý kursun ve onun gösterdiði hedeflere doðru yol alsýn.
Dipnotlar: 1- Bkz. Yasin 36/ 82; Ýsrâ 17/ 22-38 vb. 2- Bkz. Hicr 15/ 9 3- Bkz. Þerh 94/ 1-3 4- Bkz. Kalem 68/ 4 5- Bkz. Kâf 50/ 16 6- Bkz. Bakara 2/ 186 7- Bkz. Hadid 57/ 4 8- Bkz. Kalem 68/ 44-45; Ýsrâ 17/ 58 vb. 9- Bkz. Bakara 2/ 31-33 vb. 10- Mülk 67/ 10 11- Yusuf 12/ 76 12- Mâide 5/ 104.
|
