1. Aile hayatý, Allah’ýn bir emri olarak yürümelidir. Aile, yalnýz bu dünyaya ait bir kurum deðil, âhirette de daimi bir birliktelik þeklinde ele alýnmalýdýr.
2. Aile hayatýnda inanç, ibadet ve ahlâk anlayýþýna öncelik verilmelidir.
3. Ailede sevgi ve güven esas alýnmalýdýr. Aile yuvasýnda temel kural, karþýlýklý sevgi ve saygýdýr. Sevgi ve saygýdan yoksun olan aile bireylerinin mutlu olmalarý mümkün deðildir.
4. Eþler her ne þartta olursa olsun birbirlerine destek olmalýdýrlar.
5. Ailede, aile büyüklerine ve akrabalarýna karþý bir ilgi ve bir saygý oluþturulmalýdýr.
6. Eþler çocuk eðitimi için çok iyi hazýrlanmalýdýrlar. Çocuk eðitimi bilimsel ve tecrube ihtiva eden bir yaklaþýmla yapýlmalýdýr.
7. Mutlu ve uyumlu bir evlilikte, her iki eþinde cinsel açýdan memnun ve tatmin olmuþ olmalarý gerekir.
8. Ailede açýk ve þeffaf olunmalýdýr. Çifler birbirlerinden hiçbir þey gizlememelidir. Yani iletiþim düzenli yürütülmelidir. Birbirlerini anlamalarý ve problemlerini, üzüntü ve sevinçlerini birbirleriyle paylaþmalarý büyük önem taþýr. Aile fertlerinin ihtiyaçlarýnýn giderilmesi için, direkt ve açýk bir iletiþim þarttýr.
9. Çocuklarýn hayata mânevî boyut katmalarý çok önemlidir. Bu yüzden birlikte yapýlan ibadetler, duâlar; bayram ve kandillerin kutlanmasý ihmal edilmemesi gereken fýrsatlardýr.
10. Aile üyeleri zaman zaman geziye, pikniðe çýkmalý, konferans gibi sosyal ve sanatsal etkinliklere katýlmalýdýr.
11. Aile fertleri, ev iþlerinde sorumluluk almalýdýr. Ev iþlerinde ebeveyinlerin birbirlerine destek olmalarý ne kadar gerekliyse, çocuklara da belli bir sorumluluk vermek o kadar gereklidir. Çocuklara evle ilgili sorumluluklar ne kadar erken verilirse, sorumluluk duygusu o kadar erken geliþir. Aile hayatýnda ne kadar düzenli kurallar oluþturulup, uygulnýrsa, ailede o ölçüde düzenli, mutlu bir hayat oluþur.
12. Temiz olmak.
13. Tertipli olmak.
14. Güzel görünmek.
15. Kimseyi rahatsýz etmemek.
16. Aile sýrrýný gizlemek.
17. Ýstikrarlý bir ilim ve ibadet hayatýný gerçekleþtirmek.
18. Yaþantýda iktisadý prensip edinmek.
19. Nazik ve görgülü olmak.
20. Saðlýða özen göstermek.
21. Düzenli spor yapmak.
22. Aileyi hertürlü bozulma ve zarara karþý korumak.
23. Komþuya iyilik, misafire ikram ve akrabayý ziyaret etmek.
24. Bir ailede var olan her bireyin varlýðý baðýmsýz bir þahsiyet olarak tanýnmalýdýr. Bunun zýddý fark edilmezlik ve aldýrmazlýktýr.
25. Deðer duygusu: Her insan bir dünyâdýr ve kendi baþýna bir deðeri vardýr. Bu sebeple aile bireyleri birbirlerine gereken deðeri vermelidir.
26. Emniyet/Güven duygusu: Aile fertleri âile içerisinde kendilerini güvende hissetmelidir.
27. Sorumluluk duygusu: Ailede sorumluluk duygusunu öðreten baþöðretmen babadýr. Baba, öncelikle kocalýk duygusunu yerine getirerek eþine örnek olmak durumundadýr. Ana-baba arasýndaki karý-koca sorumluluðu temeline dayalý iliþki, çocuklara da sirâyet edecek, birbirlerine karþý sorumluluk duygusu taþýyan eþler, çocuklarýna karþý ana-babalýk sorumluluðunu yerine getirmekte zorlanmayacaklardýr.
28. Paylaþma ve dayanýþma duygusu: Aile içerisinde paylaþma ve dayanýþma duygusu varsa, âile bireylerinin hayat içerisinde karýþlaþtýklarý tüm zorluklarý, aileyle birlikte aþacaklarýna olan inançlarý pekiþir.
29. Mücâdele duygusu: Akýllý bir âile yönetimi, mahrûmiyeti nimete dönüþtürmeyi bilir. Evet, mahrûmiyet nimettir. Çünkü o ailede bulunan bireyler, özellikle de çocuklar hayatýn acý, keder ve sýkýntýlarýna karþý mücâdele etmeyi bu sâyede öðrenirler. Ýyi bir ana-baba, çocuðuna hiç sýkýntý tattýrmayan ana-baba deðildir; aksine çocuðuna hayatta karþýlaþabileceði zorluklara karþý direnmeyi, yani sabrý ve mücâdeleyi öðretendir.
30. Mutluluk duygusu: Aile mutluluk ocaðý olmalýdýr. Eþler birbirlerine verdikleri deðer, sevgi ve saygýyla mutluluðun aðacýný dikmeli, çocuklar da bu mutluluðun meyveleri olmalýdýr. Çocuklarýn varlýklarý, saðlýklarý, baþarýlarý, bu meyvenin çekirdeðinin tekrar fidana dönüþmesi anlamýna gelir.
31. Ahlâkî davranýþ ve adâlet duygusu: Ahlâkî davranýþ kurallarýný çiðneyen bir âilenin, deðil mutlu bir âile olmasý, varlýðýný sürdürmesi dahi mümkün deðildir. Ahlâkî davranýþýn kaynaðý insanlýk tarihi boyunca din olmuþtur. Çünkü yalnýzca din, bir vicdan oluþturur; ideolojilerin vicdan oluþturduðu görülmemiþtir. Ýslâm'ý en geniþ anlamýyla insanlýðýn deðiþmez deðerler bütününe verilen ad olarak tanýmlarsak, ahlâkî davranýþý oda þu deðerlerin kendisi olarak algýlamamýz gerekecektir. Ahlâkî davranýþ imandan ayrý düþünülemez.
32. Saf ve temiz bir iman: Allah demek anlam demektir. Allah'sýz bir hayat anlamsýz bir hayattýr. Hayatýna bir anlam katamayan bireyin, aile oluþturmak gibi sorumluluk gerektiren bir yükün altýna girmesi, dahasý bu yükü sonuna kadar götürmesi çok zordur. Allah'a iman, tevhid inancýnýn birinci basamaðýdýr. Tevhid inancý, var olan hiçbir þeyin Allah'tan baðýmsýz olmadýðýna inanmaktýr. Ýþte, ailede bu imanýn yerleþebilmesi ailenin temeli olan ana-babanýn böylesine bir inancý ailede hâkim kýlmalarý ile mümkündür.
Ailede ortak deðerler her þeyden önce temel bir güven ve hoþ görü üzerine kurulmalýdýr. Saðlýklý ailelerde bu ortak deðerlerin içerisinde; muhabbet, merhamet, özür dilemeyi bilme, piþmanlýk duyma ve bunu karþý tarafa bildirme, baðýþlama gibi davranýþlar temel ilke olarak benimsenmelidir. Eþlerin evliliklerini muhafaza etmek için birbirlerine karþý saygý, sevgi ve dürüstlükle davranmalarý gerekmektedir. Bu þekilde birbirine davranan eþlerin yuvalarýnýn temeli saðlam olacak ayný zamanda Ýslam dinindeki kurallarý da uygulayarak evliliklerinin daha saðlam kurulmasýný saðlayacaklardýr.
Son yýllarda film ve dizilerde evlilik dýþý iliþkiler, (filört) nikâhsýz birliktelikler normalmiþ gibi gösterilerek, bu tür gayr-i ahlâkî iliþkiler toplumda özendirilmektedir. Genç yaþta bekâr insanlarýn çokluðu, düzen ve çevrenin haramlarý süsleyip kolaylaþtýrmasý ile birleþince, çeþitli ahlâksýzlýklarýn yayýlmasýna, maddî ve mânevî nice hastalýklarýn, sorunlarýn artmasýna yol açýyor. Günnümüzde bazý insanlar Allah’ýn kendilerine helâl kýldýðý nikâhý terk ederek, gayr-i meþrû iliþkilere yönelmektedirler. Bu yüzden toplumumuzda zina, fuhuþ ve sapýk iliþkiler alabildiðine yayýlmýþ bulunmaktadýr. Geleceðimizin teminatý olan çocuklarýmýzý bu tür sapýk iliþkilere karþý uyarmak gerekmektedir. Ailede çocuklarýmýza verilecek güzel ahlak eðitiminde anne ve babaya büyük sorumluluklar düþmektedir.
Yaratýlýþýmýzýn gayesini “Allah’a kulluk” (Zariyat, 51/56) olduðunu bildiren yüce Allah, insaný Ýman’a, Salih amellerle her türlü kötülüklerden arýnmaya, temiz toplumun yapýsýný oluþturan ahlâki niteliklere sahip olmaya çaðýrmaktadýr. Dindar insanla, iyi ahlâklý insan ayný fotoðraf içerisinde yer alýrsa o zaman dine uygun yaþanmýþ olur. Güzel ahlâk, doðru davranýþ insaný nitelikli kýlar. Dinin kendisinden beklediði güzel davranýþlarý sergileyen kendisine ve toplumuna yararlý olur. Günümüz dünyasýnda toplumlarýn sosyal yapýlarýný tehdit eden en büyük tehlike, ahlâki deðerlerin yozlaþmasýdýr.
Doðruluðun, samimiyetin, hayâ ve edebin, þefkat ve merhametin, ülfet ve muhabbetin saygýnýn, sevginin ve hoþgörü’nün giderek azalmasý, buna karþýlýk, yalan, iftira, arsýzlýk, saygýsýzlýk, içki, uyuþturucu, kumar, zina, haksýzlýk, ahlaksýzlýk, hýrsýzlýk, þiddet, kin, nefret vb. her türlü kötülüklerin hýzla artmasý ahlâki çöküþün en önemli göstergesidir. Fert ve toplumlarýn ruhen ve bedenen saðlýklý yetiþmelerinde din ve ahlâk eðitiminin önemi çok büyüktür. Bu nedenle, ailelere, eðitim kurumlarýna ve sorumluluk taþýyan herkese büyük vazifeler düþmektedir. Bu vazifelerin baþýnda da sorumlu olduðumuz çocuklarýmýzý ve yakýnlarýmýzý, her türlü gayri Ýslami ve gayri ahlaki ortamlardan uzak tutmak gelmektedir. Özellikle çocuklarýmýzýn arkadaþ çevresinin ve etkileþim ortamlarý dikkatle izlenmelidir. Dolayýsýyla mü’minler, dünya ve ahret saadeti için Ýslam’ýn inanç esaslarýna, ibadet ilkelerine, ahlak kurallarýna uymak zorundadýr!
Süleyman GÜLEK / Vuslat dergisi
|
