Çocuklar anne-babalarý ve çevresindekiler ile ayýrým yapmaksýzýn her zaman ve her konuda çatýþmaya girebilirler. Çocuklarýn bir inatlaþma nöbeti süresince fikir deðiþtirdiðine tanýk olabilirsiniz. Bazen, neyi isteyip neyi istemediðini bile anlayamazsýnýz. Örneðin, acýkmýþtýr ama evdeki yemeði yememekte direnir, hamburger ister, hamburgerciye gidersiniz, ben bundan istememiþtim ötekinden al diye tutturur, öteki menüden alýrsýnýz baþka bir bahane bulur vs. Birinizden biri yenik düþene kadar devam eder bu sürtüþme.
Çocuðunuzun inatlaþma dönemlerinde her iki tarafýn da amaçlarýný açýkça ortaya koymaya çalýþýn. Sizin amaçlarýnýz çok çeþitli olabilir; ona yemek yedirmek, bir oyuncakçýnýn önünden geri çekmek, ablasýnýn odasýndan çýkmasýný saðlamak veya uyutmak. Onun ise tek bir amacý vardýr; sizin dediðinizin tersini yapmak. Ancak bu þekilde size kendisinin baðýmsýz bir birey olduðunu, kendi tercihlerini kendisinin yapabildiðini kanýtlayacaktýr. Pek çok anne-baba bunun farkýnda olmadýðý için çocuklarýyla gereksiz yere çatýþmaya girer ve kendilerini de çocuklarýný da yýpratýr. Daha da kötüsü bazý çocuklar bunu bir alýþkanlýk haline getirirler, daha ileriki yaþlara taþýrlar ve/veya anne-baba bu çatýþmalara çözüm olarak þiddete baþvurmaya baþlar. Kýsacasý çok küçük yaþlarda baþlayan ve çocuklarýn geliþiminde çok doðal olan inatlaþma, anne-baba ve çocuk arasýndaki bir iletiþimsizliðin baþlangýç noktasý olabilir ve bir kýsýrdöngüyle son bulabilir.
Çocuðunuzla çatýþmaya girdiðinizde yapmanýz gerekenler þöyle sýralanabilir;
1. Her þeyden önce bu durumda soðukkanlýlýðýnýzý korumaya çalýþýn. Derin bir nefes alýn ve içinizden "O sadece bir çocuk" deyin. Öfkeli bir tavýr takýnmayýn, yumuþak ve uzlaþmacý bir ses tonuyla konuþmaya özen gösterin. Kesinlikle baþarýsýz olacaðýnýzý aklýnýza getirmeyin.
2. Sahada olmadýðýnýzý ve futbol oynamadýðýnýzý unutmayýn; her ikiniz de kazanabilir, her ikiniz de amacýnýza ulaþabilirsiniz. Amacýnýz ona, kimin güçlü kimin güçsüz olduðunu ispatlamak deðil, o anda elde edemeyeceði bir þeyden vazgeçmesini saðlamak olmalý.
3. Ýstediði þeyi neden yapamayacaðýnýzý basit bir þekilde açýklayýn ve bu açýklamayý yaparken mutlaka bu durumdan dolayý ne kadar üzgün olduðunuzu belirtin. Onun istediði þeyi sizin de istediðinizi ama koþullarýn buna izin vermediðini söyleyin. Duygularýný paylaþtýðýnýzý bilmek onu hem rahatlatacak, hem de sizi ona karþý sürekli engeller koyan bir düþman olarak görmesini engelleyecektir.
4. Ona kararlý ve tutarlý, fakat mutlaka sevecen bir tavýrla yaklaþýn. Önce "hayýr" dediðiniz bir þeye sonradan "evet" derseniz çocuðunuz bunu size karþý sürekli kullanmaya baþlayacaktýr. Baþka zaman ve durumlarda da siz pes edene kadar da sizinle çatýþmaya devam edecektir.
5. Ona gerekli açýklamalarý yaptýktan, üzgün olduðunuzu söyledikten ve bu konuda kararlý olduðunuzu hissettirdikten sonra biraz zaman tanýyýn. Bir süre sonra yeniden istediðini elde etmek konusunda sizinle inatlaþmaya baþlarsa hiç tepki vermeyin. Birkaç denemeden sonra vazgeçecektir.
6. Çocuðunuz herþeye raðmen sizinle inatlaþmaya devam ediyorsa, dikkatini istediði þeyden baþka bir noktaya çekmeye çalýþýn. Bu bir çizgi film, bir kuþ, bir kedi, sevdiði bir yiyecek veya oyun vb. herhangi birþey olabilir. Çocuðunuz sakinleþene kadar ilgisini çekebilecek deðiþik alternatifler deneyebilirsiniz. Bu küçük yaþtaki çocuklarda daha çok geçerlidir. Ancak, okul yaþýna kadar, hatta bazen daha sonrasýnda bile bu yöntemin yararýný görebilirsiniz.
7. Çocuðunuza seçenek sunun, böylece onu baðýmsýz bir birey olarak tanýdýðýnýzý, onun kararlarýna saygý duyduðunuzu düþünecektir. Kendisiyle ilgili kararlarý verebildiðini ve onun seçimine öncelik tanýndýðýný düþünerek inatlaþmaktan vazgeçecektir. Siz de makul bir kaç seçenekten birini kabul ettirebildiðiniz için kendinizi rahat hissedeceksiniz. Sunduðunuz seçenekler ne kadar az olursa çocuðunuzun karar verme süresi de o kadar kýsa olur. Sunduðunuz seçeneklerin, herhangi birinin seçilmesi durumunda onayladýðýnýz seçenekler olmasýna dikkat edin ki, yeniden bir anlaþmazlýk yaþamayasýnýz.
|
