Kekemelik, çocuklarda genellikle okul öncesi yaþlarda ortaya çýkan, altýný ýslatma, kýskançlýk, yeme bozukluklarý, týrnak yeme, parmak emme gibi bir uyum ve davranýþ bozukluðudur. Kekemelik, eðer herhangi bir organik bozukluða baðlý deðilse, psikolojik kökenlidir. Psikolojik kökenli olmayan kekemelik ve konuþma problemleri bir uyum ve davranýþ bozukluðu olarak kabul edilemez.
Genellikle, erkek çocuklarda ve 2-4 yaþlarý arasýnda ortaya çýkan kekemeliðin farklý sebepleri vardýr. Bu sebepler çok çeþitli olmakla birlikte aþaðýdaki gibi 4 ana baþlýkta özetlenebilir;
Travmatik yaþantýlar ve korkular
- yangýn, deprem gibi olaylar
- tüp patlamasý, bina çökmesi gibi olaylar
- trafik kazalarý
-hastalýk ve ameliyatlar
- bir kavgaya tanýk olma
- hayvandan korkma
- sesle korkutulma
Aile içi sorunlar
- evdeki kavgalar ve huzursuzluklar
- çocuða uygulanan þiddet
- anne-baba arasýndaki þiddet
Kayýp ve ayrýlýk
-ölüm nedeniyle aileden birinin kaybý
-boþanma nedeniyle anne-babadan ayrýlma
-beklenmedik seyahatler nedeniyle ayrýlýk
-evcil hayvanýn ölümü veya hayvandan ayrýlma
Hatalý anne-baba tutumlarý
-baskýcý, aþýrý disiplinli aile tutumlarý
-aþýrý koruyucu aile tutumlarý
-alaycý, aþaðýlayýcý aile tutumlarý
Psikolojik kökenli kekemeliklerin bir kýsmý geçicidir, büyük bir çoðunluðu ergenlik dönemine kadar devam eder, bir kýsmý ise 20 yaþlarýndan sonra azalýr ancak dönem dönem yeniden ortaya çýkar. Çocukluk döneminden sonra devam eden kekemelikler stres, kaygý ve heyecan nedeniyle zaman zaman artabilir. Çocuklarda da, kekemelik sürekli olmayabilir; kaygý ve heyecanla zaman zaman artabilir, bazen kýsa sürelerle de olsa tamamen ortadan kalkabilir.
Çocuklarda görülen psikolojik kökenli kekemelik, çocuðun çevresindeki kiþilerin yanlýþ tutumlarýyla iyice kuvvetlenebilir ve pekiþebilir. Anne-baba bu konuda dikkatli davransa bile, çocuðun etkileþimde olduðu diðer aile bireyleri, okul arkadaþlarý, öðretmenleri ve komþularýn yaptýðý hatalar nedeniyle çocuðun kekemeliði artabilir veya kekemelik nedeniyle baþka sorunlar ortaya çýkabilir. Kekemelik nedeniyle ortaya çýkabilen diðer sorunlardan bir kaçý; öz-güven eksikliði, baþarýsýzlýk kaygýsý, çeþitli korkular, okul baþarýsýzlýðý ve içe kapanýklýktýr. Bu nedenle, ailelerin, kekemeliðin kendiliðinden geçmesini beklemeleri doðru deðildir. Kekemelik kendisi bir sorun olmanýn ötesinde, yeni sorunlara da sebep olabildiði için, anne-babalarýn en kýsa zamanda bir uzmandan yardým almalarý gerekir. Aileler gittikleri uzmandan, yalnýz kekemeliðin tedavisi için deðil, kekeme çocuða karþý tutumlar ve kekemeliðe baðlý geliþebilecek yeni sorunlarýn önlenmesi için yapýlmasý gerekenlerle ilgili de yardým almalýlar.
Kekemelik sorunu olan çocuk bir uzmanýn kontrolünde olsa bile, anne-babalara ve çocukla etkileþimde olan herkese düþen görevler vardýr. Kekemeliði olan çocuklarda aþaðýdaki noktalara dikkat etmek gerekir;
-Çocuk konuþurken, konuþmasý düzeltilmemelidir.
-Konuþmasýný dinlerken sabýrsýz ve sinirli davranmamalý, baþka þeylerle ilgilenilmemelidir.
-Konuþmasýyla alay edilmemeli, çocuk küçümsenmemelidir.
-Konuþmalarý taklit edilmemeli, baþkalarýnýn taklit etmesi de önlenmelidir.
-Dikkatini konuþmasýna vermesi önlenmelidir; sýk sýk konuþturmak, güzel konuþmasýný öðretmeye çalýþmak gibi davranýþlar, konuþma sorununun altýný çizeceði için kekemeliði artýrýr.
-Kendine güven kaybýný önlemek için diðer alanlarda yaptýðý olumlu þeyler övülmeli, küçük sorumluluklar vererek yaptýklarý onaylanmalýdýr.
-Anne-baba olarak aþýrý baskýcý ve koruyucu tutumlardan uzak durulmalýdýr.
-Çocuk, kardeþlerle ve diðer çocuklarla kýyaslanmamalýdýr.
-Çocuk sýk sýk eleþtirilmemeli ve azarlanmamalýdýr.
-Heyecanlandýðý durumlarda sakinleþtirmeye çalýþýlmalýdýr.
-Baþkalarýna onun yanýnda kekemeliðinden söz edilmemelidir.
|
