Biz de mümkün mertebe ayet ve hadislerden yararlanarak bu konuyu müslüman kardeþlerimize anlatmaya çalýþýcaz… Allah Teâlâ, Kur’ân-ý Kerim'de þöyle buyurmaktadýr:

  "Biz insana, anne ve babasýný (onlara iyilikle davranmayý) tavsiye ettik. Annesi onu, zorluk üstüne zorlukla (karnýnda) taþýmýþtýr. Onun (sütten) ayrýlmasý, iki yýl içindedir. Hem Bana, hem anne ve babana þükret, dönüþ yalnýz Banadýr" (Lokman, 14)

  Bir baþka ayet-i kerimede þöyle buyurmaktadýr.

  "Rabbin, O’ndan baþkasýna kulluk etmemenizi ve anne-babaya iyilikle davranmayý emretti. Þayet onlardan biri veya ikisi senin yanýnda yaþlýlýða ulaþýrsa, onlara: "Öf" bile deme ve onlarý azarlama; onlara güzel söz söyle.

  Onlara acýyarak alçakgönüllülük kanadýný ger ve de ki:" Rabbim, onlar beni küçükken nasýl terbiye ettilerse, Sen de onlarý esirge." (Ýsra, 23-24)

 Allah Teâlâ, anne ve babaya iyilik etmeði, onlara þükretmeyi, kendine yapýlan ibadet ve þükürle yan yana zikretmiþtir. Bu da, anne ve babanýn Hak Teâlâ indindeki makamýný ve onlara iyilik ve itaat etmenin önemini göstermektedir. Onun içinde anne ve babaya itaat farz, isyan ise haramdýr…

  Abdullah b. Mes’ud (r.a.) þöyle anlatýyor:

Ben, Rasulullah (s.a.s.)’e:

Amellerin hangisi Allah'a daha sevgilidir? diye sordum.

"Vaktinde kýlýnan namazdýr" buyurdu.

Abdullah:

Sonra hangisi? dedi.

"Sonra anne-babaya iyilik etmektir" buyurdu.

Abdullah:

"Sonra hangisi? dedi.

"Allah yolunda cihad'dýr" buyurdu.

Ýbn Mes'ud:

Bunlarý, bana Rasulullah söyledi. Daha fazlasýný sorsaydým, elbette bana yine haber verecekti, dedi."1

  Gerçek  bir iman ile inanan müslümanýn üze­rine ilk vazife, farz olan namazý gereði üzere edâ etmektir... Namazdan sonra eðer hayatta iseler, anne ve babasýna ihti­yaçlarý olan hizmeti vermektir... Bu hizmet,  anne ve baba mü’min müslümanlar olduklarý müddetçe, Allah yolunda cihad’dan daha önde gelir...

Abdullah b. Amr (r.a.) þu ha­disi rivayet etmektedir.

Bir adam, Rasulullah (s.a.s.) ’e:

Ben, cihada gidiyorum, dedi.

Rasulullah (s.a.s.):

"Senin annen-baban var mý?" diye sordu.

O zât:

Evet, var, dedi.

Rasulullah (s.a.s.):

"Öyleyse sen (evvela) onlarýn rýzalarý yolunda çalýþ" buyurdu. 2

Çünkü onlarýn bakýma ve kendileriyle ilgilenilmeye ihtiyaçlarý vardýr. Anneyi ve babayý ihtiyaçlý bir hâlde býra­kýp cihada gitmeyi uygun görmeyen, Rasulullah (s.a.s.) ’den Muaviye b. Cahime (r.a.), þu hadisi rivayet eder:

Cahime, Rasulullah (s.a.s.)’e gelerek:

Ya Rasulullah, savaþa katýlmak istiyorum. Bunu sormaya geldim, dedi.

Rasulullah (s.a.s.):

"Annen sað mý?" diye sordu.

Evet, deyince Rasulullah (s.a.s.):

"Annene hizmet et. Çünkü cennet, onun ayaklarý al­týndadýr." buyurdu. 3

"Cennetin annenin ayaðý altýnda" oluþu bize, Enes b. Mâlik (r.a.)'ýn rivayet ettiði, halk arasýnda þöhret bulmuþ þu hadisi hatýrlatýyor.

Rasulullah (s.a.s.) þöyle buyurmuþtur:

"Cennet, annelerin ayaðý altýndadýr."4

"Cennetin annenin ayaðýnýn altýnda" olmasý, mü’mine annenin rýzasý, yani evladýndan razý olmasý, evladýn cennete girmesi ve Allah'ýn rýzasýna nail olmasý demektir!... Anne’nin müslüman evladýndan razý olmasý, Allah'ýn da razý olmasý demektir. Çünkü müslüman anne, ancak Rabbimiz Al­lah'ýn memnun olup rýza gösterdiði itikad ve amelden razý olur... Mü’mine annenin ölçüsü, Allah'ýn dinidir... O, ancak Ýslâm'a uygun hâl, hareket ve sözlerden hoþnut olur...

    Ayrýca bu hadis-i þeriflerden þu gerçek de net olarak anlaþýlmaktadýr ki, mü'mine anne evladý için vazgeçilmez bir eðitimci ve öðreticidir... Onun eðitimi ve öðretimi sonucun­da evlad, cenneti kazanacak bir seviyeye ulaþýr ve annenin yetiþtirmesiyle bunu elde edebilir... Müslüman anne, çocuðuna ilk imanî bilgileri ve ahlâkî eðitimi verendir... Anlattýðý hikâye ve masallarla, söylediði ninnilerle çocuðun kültür alt yapýsýný hazýrlar... Çocuktaki temel alt yapý saðlam olunca, onun üzerinde yükselen bina sapasaðlam olur...

Ebu Ümame (r.a.)’ýn rivayet ettiði bir hadiste mesele, daha da açýklýk kazanmaktadýr...

Bir adam:

Ya Rasulallah, çocuðu üzerinde baba ve annenin hakký nedir? diye sordu.

Rasul-ý Ekrem (s.a.s.):

"Onlar (baban ve annen), senin cennetin ve cehenne­mindir." buyurdu.5

Onlarýn rýzasýný kazanmak, diðer Ýslâmî vazifelerini yapmak ve imaný korumak kaydýyla kiþiyi cennete ulaþtýrýr... Onlarýn, hoþnutsuzluðu, kiþiyi cehennemlik eder. Bundan dolayý anne ve babanýn tavrý ve tutumu, kiþiyi cennetlik veya cehennemlik yapmakta. Bu, bir eðitim ve hayat görüþüdür. Kiþinin dünya görüþü ne ise, yaþantýsý ona göre olur... Dünya görüþü, yani akidesi ve ameli! Neye inanmýþ ve nasýl yaþamýþ ise, öyle ölür, hangi hâl üzere öl­müþ ise, öyle dirilip hesab vererek karþýlýk bulur.

Cabir (r.a.)’ýn rivayetiyle önderimiz Rasulullah (s.a.s.) þöyle buyurur:

"Her kul, öldüðü hâl üzere diriltilecektir."6 

Ýmtihan sahasý olan dünya hayatýnda, imtihaný baþarýlý bir þekilde kazanmak veya iflâs edip kaybetme noktasýnda, anne ve babanýn payý büyüktür.

"Cennet, annenin ayaðý altýndadýr" diye buyuran Ra­sulullah (s.a.s.), babanýn hakký için de Abdullah b. Amr (r.a.)’ýn rivayetiyle þöyle buyurur:

"Rabb’ýn  rýzasý, babanýn rýzasýnda, Rabb’ýn hýþmý (gadabý), babasýnýn hýþmýndadýr."7

"Güzide Ashab’dan (Allah cümlesinden razý olsun) Ebu'd-Derdâ (r.a.) da, bize þu hadisi nakleder. Önderimiz Rasulullah (s.a.s.) þöyle buyurur:

 "Baba, cennet kapýlarýnýn en hayýrlýsý (ndan girmeye vesile) dir. Artýk (ya baba hakkýný ihmal etmekle) o kapýyý yitir, (ya onun hakkýna riâyetle) o kapýyý koru (elde etmeye çalýþ)." 8 Tevhid ailesindeki müslüman babanýn duâsý, Rabbimiz Allah'ýn indinde kabul gören üç zümrenin du­âsýndan biridir...  

___________________                                                                                                      

 1-  Sahih-i Buhârî, Kitabu'1-Edeb, B.l, Hds. 1.Sahih-i Müslim, Kitabu'1-Ýman, B.36, Hds. 137-138-139.

2- Sahih-i Buhârî, Kitabu'1-Edeb, B.l, Hds.3. Sahih-i Müslim, Kitabu'l-Birri ve's-Sýla, B.l, Hds. 5.

3- Sünen-i Neseî, Kitabu'l-Cihad, B.6, Hds. 3090. Sünen-i Ýbn Mâce, Kitabu'l-Cihad, B.12, Hds. 2781

4- Ýmam Suyutî, Camiu's-Saðir Muhtasarý Tercüme ve Þerhi, çev. Ýsmail Mutlu,  Vdð, Ýst.    1996, C.2, Sh. 294, Hds. 1934 (3642) [Hatib'in Tarih'inden]

5- Sünen-i Ýbn Mâce, Kitabu'1-Edeb, B.l, Hds. 3662.

6- Sahih-i Müslim, Kitabu'l-Cenne, B.19, Hds. 83.

7- Sünen-i Tirmizî, Kitabu'Ý-Birri ve's-Sýla, B.3, Hds. 1962

8- Sünen-i Ýbn Mâce, Kitabu'1-Edeb, B.l, Hds. 3663. Sünen-i Tirmizî, Kitabu'Ý-Birri Ve’s    Süa, B.3, Hds. 1961.

YORUM LÝSTESÝ